Sınıf Öğretmenlerinin Öğretmen Özerkliği Davranışlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi*

Abstract

Bu çalışmada sınıf öğretmenlerinin öğretmen özerkliği davranışlarında “cinsiyet, yaş, kurumdaki hizmet süresi, toplam hizmet süresi, okuldaki öğretmen ve öğrenci sayısı” değişkenlerinin etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Araştırmanın yöntemi olarak; en az iki değişkenin oluşturduğu durumlar arasında karşılaştırma yapılması, değişkenler arası ilişkileri açığa çıkarılması ve bu ilişkilerin düzeylerinin belirlenmesi imkânı sunan ilişkisel tarama modeli tercih edilmiştir. Örneklemin seçiminde ise oransız kümelere ayırma yoluyla örneklem seçim yöntemi kullanılmıştır. Bu örneklem seçim yönteminde evrenin içinden rastgele okullar seçilmekte ve bu okullardaki bütün öğretmenler çalışmaya dâhil edilmektedir. Veri toplama aracı olarak “kişisel bilgi formu” ve Çolak (2016) tarafından geliştirilen “öğretmen özerkliği ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın verileri Tokat il sınırları içerisinde görev yapan 518 Sınıf Öğretmeninden toplanmıştır. Toplanan veriler SPSS programında t-testi ve Anova kullanılarak analiz edilmiştir. Anlamlı farklılığın gözlemlendiği durumlarda farkın hangi gruplar arasında olduğunu görmek için Scheffe testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; sınıf öğretmenlerinin özerklik davranışları cinsiyet, yaş, kurumdaki hizmet süresi ve toplam hizmet süresi değişkenleri açısından özerkliğin boyutlarında veya toplamında anlamlı farklılık göstermiştir. Ancak okuldaki öğretmen sayısı ve öğrenci sayısı değişkenleri açısından özerkliğin boyutlarında ve toplamında anlamlı farklılık göstermemiştir.

*Bu çalışma Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel Eğitim ABD Yüksek Lisans öğrencisi Mustafa Kürkçü tarafından hazırlanmakta olan tez çalışmasının bir bölümünü oluşturmaktadır.