GÜNCEL GELİŞMELER IŞIĞINDA SPOR KULÜPLERİNİN MUKAYESELİ HUKUK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

“Sporun çekirdek örgütü” kabul edilen kulüp kelimesi dilimize İngilizce “club” kelimesinden geçmiştir. İngilizce’de birçok anlamı olmasına rağmen konumuz itibarıyle önem arz eden “ sosyal, edebî, sportif, siyasî veya başka amaçlarla örgütlenmiş kişi toplulukları” anlamıdır. Hukuk literatüründe kulüp ifadesi “dinlenme, eğlenme ve spor yapma amacıyla kurulan ve belli kişilerin girebildiği toplantı yeri, dernek” anlamında tanımlanmıştır. Sportif amaçlı kulübü, “ sporculara sporu bilimsel olarak öğreten ve uygulatan, bir amaç için bir araya gelmiş dernek veya şirket statüsündeki örgütler” şeklinde tanımlayabiliriz. Bir kulüp, amatör veya profesyonel spor branşlarında topluma hizmet verebilir. Kulüpler, mevzuata göre resmî statü kazandıktan sonra, ilgili spor federasyonuna üye olurlar ve klasmanlarında maçlara çıkabilirler. Kulüpler, sportif hayatta çekirdek örgüttürler ve sportif faaliyetlerde ve sporcuların yetişmesinde çok önemli roller üstlenirler; tercihlerine göre bir veya birden fazla spor dalında faaliyet gösterebilirler. Spor hukukunda önemli bir yeri olan spor kulüpleri, derneklerin özel bir türüdür. Anayasa m. 33 herkesin, önceden izin almaksızın dernek kurma ve bunlara üye olma ya da üyelikten çıkma hürriyetine sahip olduğunu ve hiç kimsenin bir derneğe üye olmaya ve dernekte üye kalmaya zorlanamayacağını düzenlemiştir. 3289 Sayılı Kanunla spor kulüplerinin, profesyonel takımlarını, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kuracakları veya kurulmuş olan şirketlere devredebilecekleri gibi kiraya da verebilecekleri hüküm altına alınmıştır. Günümüz gelişmelerine uygun olarak profesyonel takımların ticaret hayatında yer edinmesine izin verilmiştir. Dünyadaki gelişmeler ışığında Türk spor teşkilat yapısı da bir değişim süreci içine girmiştir. Diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de, spor hizmetlerinin yürütülmesinde, devletin sporu yönlendirici, özendirici, destekleyici ve denetleyici olması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, spor hizmetlerinin gönüllülük esasına bağlı sivil toplum örgütlerine, merkezi idareden bağımsız olarak oluşturulmuş spor federasyonlarına ve onları oluşturan spor kulüplerine, özel ve tüzel kişilere devredilmesinin spor yönetimi için en etkili yöntem olacağı anlaşılmıştır.