TÜRKİYE'DEKİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN PERFORMANS DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Türkiye'de son yıllarda yapılan yasal düzenlemeler yerelleşme ilkesi kapsamında yerel yönetimlerin performansa dayalı ekonomik ve sosyal etkinliğin sağlanması ile birlikte hesap verilebilirliği ve şeffaflığı ön plana çıkartmıştır. Ancak performans için yerel yönetimlerin faaliyetlerinin, mali verilerinin ve etkinliklerinin faaliyet ve stratejik program raporlarıyla kamuoyuna açılması veya açıklanması çoğu zaman yeterli olmayabilir.  Ayrıca bu veri ve bilgiler değerlendirilmeli, diğer yerel yönetimlerle kıyaslanarak analiz edilmelidir. Çünkü belediyelerin performansını değerlendirmek, kıt kaynakların etkin ve verimli bir şekilde kullanımı ile birlikte istikrar ve büyüme politikaları açısından da gereklidir.

Bu çalışmada Türkiye’de hizmet veren ve faaliyet raporlarına ulaşılabilen 22 büyükşehir belediyesinin 2016 yılı performanslarının değerlendirmesi yapılmıştır. Performans değerlendirmesi yapılırken metodolojik olarak Veri Zarflama Analizi (VZA) kullanılmıştır. Performans değerlendirmesinde 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu, 23. ve 24.  maddesindeki belediyelerin gelir ve giderlerinden yararlanılarak 6 ana gelir kaleminden çıktılar, 7 ana gider kaleminden ise girdiler elde edilerek toplam 13 değişken kullanılmıştır. Bu değişkenler ile VZA’nın sunduğu imkânlar çerçevesinde ayrı ayrı modeller (CCR ve BCC) kullanılarak ölçeğe göre sabit ve değişken getiri durumlarına göre Büyükşehir Belediyeleri değerlendirilmiştir. Performans değerlemesi sonrasında etkin olan ve olmayan Büyükşehir Belediyeleri tespit edilerek, etkin olmayan Büyükşehir Belediyeleri için potansiyel iyileştirme önerileri geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Performans Değerlemesi, Veri Zarflama Analizi (VZA), Etkinlik, Büyükşehir Belediyeleri