Döviz Kuru ve Petrol Fiyatlarının BIST-100 Endeksine Etkileri: Asimetrik VAR Analizi Bulguları

Abstract

Modern ekonomilerde, hisse senedi fiyatları ile makroekonomik değişkenler arasındaki ilişki akademisyenler ile politika yapıcıların ilgisini çekmekte ve bu ilişkinin varlığını gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkeler için test eden çalışmalar yapılmaktadır. Döviz kurları ve petrol fiyatları başta ihracat ve ithalat odaklı şirketler olmak üzere tüm ekonomik aktörlerin kararlarını etkileyen en önemli faktörlerdendir. Piyasalarda faaliyette bulunan,  farklı risk algıları ve getiri beklentileri olan heterojen ekonomik aktörlerin döviz kurlarındaki ve petrol fiyatlarındaki yükselişlere ve düşüşlere verdiği tepkiler farklı olabilmektedir. Bu amaçla çalışmada 02.01.2018 – 17.08.2018 döneminde günlük frekansta, döviz kuru ve petrol fiyatlarındaki değişimlerin, BIST-100 endeksine etkilerini, asimetrik vektör otoregresif (VAR) yöntemi ile ölçmek amaçlanmaktadır. Asimetrik VAR yöntemini uygulayabilmek amacıyla öncelikle döviz kuru ve petrol fiyatı verileri pozitif ve negatif bileşenlerine ayrıldıktan sonra analize dahil edilmiştir. Asimetrik VAR analizi sonuçlarına göre petrol fiyatlarındaki bir düşüş BIST-100 endeksine ilk dönemde pozitif etki ederken, bu etki ikinci döneme kadar azalmış ve üçüncü dönemde son bulmuştur. Petrol fiyatlarındaki bir yükseliş ise endeks değerine öncelikle pozitif etki etse de, bu etki ikinci dönemde düşmeye başlamış ve üçüncü dönemde etki ortadan kaybolmuştur. Döviz kurlarındaki bir azalış ilk dönemde endekse negatif etki etse de bu etki azalarak devam etmiş ve dokuzuncu dönemde endeks denge değerine dönmüştür. Son olarak döviz kurlarındaki bir artış endekse önce negatif etki ettikten sonra birinci dönemde endeks yükselişe geçmiş ancak bu yükseliş ikinci dönemde son bulmuş ve etki dördüncü dönemde ortadan kaybolmuştur.