Döviz Kurundaki Artışın ve Faiz Oranlarındaki Değişikliğin Dolarizasyon Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği

Abstract

Ülkelerin ulusal paralarının, meydana gelen makroekonomik istikrarsızlıklar sonucu yabancı paralar karşısında değersizleşmesi ve giderek piyasada hâkim para olma özelliğini yitirmesine para ikamesi ya da dolarizasyon denmektedir. Literatüre göre gelişmekte olan ülke ekonomilerinde yaşanan istikrarsız döviz kuru ve yüksek enflasyon oranları gibi makroekonomik belirsizlikler sonucunda dolarizasyon ortaya çıkmakta ve dolarizasyon esnek döviz kurunu kullanan ülkelerde döviz kuru oynaklığının da temel nedeni olarak ifade edilmektedir.

Ulusal paranın kaybettiği değerini kazanarak tekrar piyasaya hâkim olması için merkez bankaları tarafından atılan en önemli adımlardan birisi faiz oranlarını değiştirmektedir. Fakat son günlerde ülkemizde faiz oranlardaki artışın döviz kuru ve dolarizasyona reel etkisinin olup olmadığı merak konusudur.

Çalışmamızda döviz kuru ve faiz oranlarının hangi mekanizmayla dolarizasyonu etkilediği ve 2007-2018 dönemi için Türkiye ekonomisinde döviz kuru, faiz oranları ve dolarizasyon arasındaki ilişkinin aylık veriler kullanılarak araştırılması amaçlanmaktadır. Döviz kuru değişkeni olarak nominal döviz kuru (dolar); faiz oranları göstergesi olarak TCMB politika faizi ve dolarizasyon göstergesi olarak ise yabancı mevduatların toplam mevduatlara oranı kullanılacak ve granger nedensellik testi çerçevesinde incelenecektir.