BRICS-T Ülkelerinde Sağlık Harcamaları ile Yenilenebilir Enerji Tüketimi Arasındaki Uzun Dönemli İlişki: Panel ARDL Bulguları

Mümin Atalay Çetin

Abstract


Küresel çapta etkili olan çevre kirliliğinin ülkelere ve toplumlara yüklediği maliyetler her geçen gün artmaktadır. Birçok araştırmacı tarafından çevre kirliliğinin ölçümüne ilişkin vekil değişkenlerden biri olarak gösterilen kadron dioksit emisyonu (CO2) verileri incelendiğinde, Bloomberg tarafından duyurulduğu üzere,  2017 yılında küresel CO2 emisyonunun yeni bir rekor kırarak % 1.6 artış gösterdiği görülmüştür. Çevre kirliliğinin toplumlara yüklediği en önemli maliyetlerden biri de toplumların sağlık düzeylerinde yaşanan kötüleşmedir. Çünkü bu durum sağlık harcamalarını arttırarak ekonomik maliyetler doğurmaktadır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı bu maliyetlerin azaltılması için alternatif bir yöntem sunmuştur. Bu çalışmanın amacı BRICS ülkelerine Türkiye'yi de dahil ederek, BRICS-T ülkeleri paneli için sağlık harcamaları ve yenilenebilir enerji tüketimi arasındaki uzun dönemli ilişkiyi incelemektir. 2000-2015 dönemini kapsayan çalışmada panel dağıtılmış gecikmeli otoregresif (ARDL) yöntemiyle kullanılmıştır. Panel birim kök test sonuçlarına göre analize dahil edilen kişi başına düşen sağlık harcamaları (lnshkb), kişi başına düşen gelir (lngkb), kişi başına düşen CO2 emisyonu (lnkekb) verileri birinci farkları alındığında durağanken, kişi başına düşen yenilenebilir enerji tüketimi (lnyekb) düzeyde durağandır. Bu sonuçtan hareketle uygun tahminci olan panel ARDL metodu uygulandığında, lngkb ve lnkekb'nin uzun dönemde lnshkb'yi arttırdığı tespit edilmiştir. Buna ek olarak, uzun dönemde lnyekb'deki %1'lik bir artışın lnshkb'yi %0,31 oranında azalttığı bulunmuştur. Ampirik bulgulara göre yenilenebilir enerji kullanımı, çevre kirliliğinin neden olduğu sağlık maliyetlerini önlemede etkilidir. Bu bağlamda BRICS-T ülkelerindeki politika yapıcılar mevcut fosil bazlı enerji kaynaklarına dayanan sanayi üretim altyapılarını yenilenebilir enerjiye dönüştürdükçe, sağlık maliyetlerinde tasarruf sağlayabilecektir. 

References


Choi, I. (2001), “Unit Root Tests for Panel Data”, Journal of International Money and Finance, 20, 249–272.

Gbesemete, K.P. & Gerdtham, U.G. (1992). Determinants of health care expenditure in Africa: A cross-sectional study. World Development, 20(2), 303-308.

Gerdtham, U.G., Sogaard, J., Andersson, F. & Jönsson, B. (1992a). An econometric analysis of health care expenditure: A cross-section study of the OECD countries. Journal of Health Economics, 11, 63-84.

Gerdtham, U.G., Søgaard, J., Jönsson, B. & Andersson, F. (1992b). A pooled cross-section analysis of the health care expenditures of the OECD countries. In: P. Zweifel & H.E. Frech (Ed.), Health Economics Worldwide. Developments in Health Economics and Public Policy (pp.287-310), Dordrecht: Springer.

Gerdtham, U.G. & Löthgren, M. (2000). On stationarity and cointegration of international health expenditure and GDP. Journal of Health Economics, 19, 461-475.

Gerdtham, U.G. & Löthgren, M. (2002). New panel results on cointegration of international health expenditure and GDP. Applied Economics, 34(13), 1679-1686.

Hitiris, T. & Posnett, J. (1992). The determinants and effects of health expenditure in developed countries. Journal of Health Economics, 11, 173-181.

Im, K.S., Pesaran, M.H. and Shin, Y. (2003) Testing for unit roots in heterogeneous panels. Journal of Economics. 115:53-74.

Kouassi, E., Akinkugbe, O., Kutlo, N.O. & Brou, J.M.B. (2018). Health expenditure and growth dynamics in the SADC region: Evidence from non-stationary panel data with cross section dependence and unobserved heterogeneity. International Journal of Health Economics and Management, 18, 47-66.

Kleiman, E. (1974). The determinants of national outlay on health. In: M. Perlman (Ed.), The Economics of Health and Medical Care (pp.66-88). London: Macmillan.

Maddala, G. and S. Wu (1999), “A Comparative Study of Unit Root Tests and a New Simple Test”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 61, 631-652.

Moscone, F. & Tosetti, E. (2010). Health expenditure and income in the United States. Health Economics, 19, 1385-1403.

Narayan, P.K. and Narayan, S. (2008). Does environmental quality influence health expenditures? Empirical evidence from a panel of selected OECD countries. Ecological Economics, 65(2), 367-374.

Pesaran, M.H., Shin Y. (1999), An autoregressive distributed lag modelling approach to cointegration analysis. In: Strom, S., editor. Econometrics and Economic Theory in the 20th Century. The Ragnar Frisch Centennial Symposium. Ch. 11. Cambridge: Cambridge University Press.

Pesaran, M.H., Shin, Y., Smith, R.J. (1999) Pooled mean group estimation of dynamic heterogeneous panels. Journal of the American Statistical Association, 94(446), 621-634.

Wang, K.M. (2011). Health care expenditure and economic growth: Quantile panel-type analysis. Economic Modelling, 28, 1536-1549.

Yazdi, S.K. and Khanalizadeh, B.(2017). Air pollution, economic growth and health care expenditure, Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 30(1), 1181-1190.

Xu, K. & Saksena, P. (2011). The Determinants of Health Expenditure: A Country-Level Panel Data Analysis. World Health Organization Working Paper. http://www.who.int/health_financing/documents/cov-report_e_11-deter-he/en/. Accessed 01 July 2018.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.


............................................................................................................................................................................................................................

HOW DO YOU REGISTER and SUBMIT AN ARTICLE?

* Registering and Logging in

* Submitting an Article