Türkiye’ de Yatırımcının Gelir Seviyesi ve Risk Alma Eğilimi Arasındaki İlişki

Abstract

Özet

Davranışsal finans alanında, demografik, sosyal, psikolojik ve ekonomik faktörlerin, yatırım karar süreçlerini nasıl ve ne yönde etkilediğine dair çok sayıda araştırma mevcuttur. Kahneman ve Tversky’den bu yana bu alanda yapılan çalışmalar, gün geçtikçe daha kompleks değişkenler kullanılarak ve sayıları artarak ilerlemektedir. Özelde yatırımcıların risk ve risk alma eğilimi üzerine yoğunlaşan araştırmalar, yatırımcıların risk alma eğilimlerini çeşitli değişkenler ile ortaya koymaya çalışarak, gerek geleneksel gerekse modern portföy teorisinin kabul ettiği beklenen getiri ve risk arasında denge kurulması amacına hizmet etmektedir. Yatırımcıların risk alma eğilimi ya da riskten kaçınma derecelerinin bilinmesi, beklenen getiri ve dolayısıyla menkul kıymet değer tespitinde daha kesin sonuçlar veren yaklaşımlar geliştirilmesine katkıda bulunacaktır.

Bu çalışma, Türkiye finans piyasalarındaki yatırımcıların risk alma eğilimini diğer çalışmaların aksine ikincil bir veri kullanarak ortaya koymayı amaçlamaktadır. Spesifik olarak yatırımcıların gelir seviyesine göre risk alma eğilimini ortaya koymak adına, 2005 ve 2014 yılları arasında,81 il ve 7 coğrafi bölge temelinde, GSMH, Kişi başı GSMH, Yatırımcı sayısı ve Yatırımcı Portföy değerleri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, genel olarak gelir artışı ile yatırımcıların risk alma eğilimi arasında ciddi anlamda pozitif bir ilişki bulunmuştur. Ülke genelinde ya da bölgesel olarak gelir artışı, risk alma eğilimini büyük oranda artırmaktadır. Literatürde daha önce birincil veriler kullanılarak yapılan çalışmalar, gelir artışının yatırımcıların risk alma eğilimini artırdığı yönündedir ve bizim çalışmamız da bu bulguyu desteklemektedir.

Anahtar Kelimeler:Davranışsal Finans, Risk, Yatırımcı Profili

Abstract

There are numerous researches on how and in what ways affect investment’s decision processes of demographic, social, psychological and economic factors in the area of behavioral finance. These researches have been progressing using increasingly complex variables and increasing numbers on this field since Kahnemanand Tversky. Especially, investigations which is focusing on investor’s risk and willingness of taking risks, try to reveal investor’s willingness of taking risks with various variables and these investigations contribute to balance between expected return and risk accepted by both traditional and modern portfolio theory. Knowing to investor’s willingness of taking risks and risk avoidance ratios will contribute to developing approaches that give more accurate results in anticipated return and hence value of securities.

This study aims to reveal the investors's willingness of taking risks in Turkish financial markets by using a secondary data as opposed to other studies. GDP, GNI percapita, investor number and investor portfolio values were used on the basis of 81 provinces and 7 geographical regions between 2005 and 2014years in order to reveal the willingness of taking risks according to the income level of investors in particular. Generally, there is a serious positive interaction between growth of income and willingness of taking risks in general according to the results obtained. Growth of income on regionally or nationally has been redoubling willingness of taking risks. Previous studies which are using the primary data in the literatüre suggest that growth of income increases investor’s willingness of taking risks and this research supports to this invention too.

Keywords: Behavioral Finance, Risk, Investor Profile