Yapısal Kırılma Altında Türkiye'de Döviz Kuru ve Hisse Senedi Piyasası Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Yapısal Kırılma Altında Türkiye'de Döviz Kuru ve Hisse Senedi Piyasası Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Investigation of the Relationship between the Exchange Rate and the Stock Market in Turkey under Structural Break

Doç. Dr. Ahmet Şahbaz

Necmettin erbakan Üniversitesi,asahbaz@gmail.com

Arş. Gör. Süleyman Gürbüz

Bozok Üniversitesi, suleyman.gurbuz@bozok.edu.tr

 

ÖZET

Uluslararası ticaretin serbestleşmesi, iletişim ve ulaşım alanında yaşanan gelişmeler ülkeler arasındaki etkileşimin hızlı bir şekilde artmasına neden olmuştur. Yükselen etkileşim yabancı paraların ülkeler arasında kolaylıkla aktarılmasına yardım etmiştir. Ülkelerin makroekonomik göstergelerini de etkileyen bu hareketlilik, akademik çalışmaların da odak noktalarından birisi haline gelmiştir. Döviz kuru ve hisse senedi piyasaları arasındaki ilişkiyi inceleyen bu akademik çalışmalar teori olarak  "geleneksel" ve "portföy dengesi" modellerini incelemiştir. Geleneksel modele göre döviz kurunun artması ülkedeki firmaların mallarını yurt dışındaki firmaların mallarına göre daha ucuz hale getirecek ve firmaların karlılığını artırarak hisse senetlerinin değerlenmesine neden olacaktır. Portföy dengesi modelinde ise portföyünde çeşitli finansal varlıkları barındıran yatırımcı, ulusal hisse senetlerinin değer kazanması sonucunda elindeki yabancı hisse senetlerini satıp ulusal paraya talebi artıracak, bu da döviz kurunun değer kaybetmesine neden olacaktır.

Çalışmada, ABD doları, Euro ve Borsa İstanbul 100 endeksi arasındaki ilişki ampirik olarak incelenecektir. Değişkenler 1999-2017 yılları arasında aylık verilerden oluşmaktadır. Çalışmada uygulanan Gregory- Hansen eşbütünleşme testi sonuçlarına göre seriler yapısal kırılma altında eşbütünleşiktir. Granger nedensellik analizi ise dolar değişkeninden BİST100 endeksine doğru tek yönlü bir nedenselliğin olduğunu göstermektedir. Bu sonuç, Türkiye'de geleneksel yaklaşımın geçerli olduğunu göstermektedir.

© 2017 PESA Tüm hakları saklıdır.

Anahtar Kelimeler:

Hisse Senedi Piyasasıi Döviz, Yapısal Kırılma, Nedensellik

ABSTRACT

The liberalization of international trade, the developments in communication and transportation have led to a rapid increase in the interaction between countries. The rising interaction has helped to transfer foreign currency easily between countries. This mobility which also affects the macroeconomic indicators of the countries, has become one of the focus points of academic studies. These academic studies that examine the relationship between exchange rate and stock market have examined the "traditional" and "portfolio balance" models as theory. According to the traditional model, the increase of exchange rate will make the goods of the companies in the country cheaper than the goods of the foreign companies and increase the profitability of the companies and it will cause the stocks to be evaluated. In the portfolio balance model, the investor who owns various financial assets in his portfolio will increase the demand for the national currency by selling the foreign stocks in his possession as a result of the appreciation of the national stocks, which will cause the exchange rate to lose value. In the study, the relationship between the US dollar, Euro and stock exchange Istanbul 100 index will be examined empirically. The variables consist of monthly data for the years 1999-2017. According to the Gregory-Hansen cointegration test results which applied in the study, the series are cointegrated with structural break. Granger causality analysis shows that there is a unilateral causality from the dollar variable to the BIS 100 index. This result shows that the traditional approach is valid in Turkey.

© 2017 PESA All rights reserved.

Keywords:

Stock Market, Foreign Currency, Structural Break, Causality