Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Annelerin Aile Yaşam Kalitesi ve Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Abstract
Bu çalışmada, özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin Mutluluk ve Aile Yaşam Kalitesi düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi ve aile yaşam kalitesi algı düzeyleri ile ilgili yordayıcı ilişkileri belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kırıkkale ilinde beş farklı özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde eğitim almakta olan, farklı tanı gruplarında yer alan toplam 102 özel gereksinimli bireyin anneleri oluşturmuştur. Veri toplama araçları olarak, araştırmacılar tarafından hazırlanan özel gereksinimli birey ve ebeveynleri hakkında bilgi elde etmek amacıyla “Kişisel Bilgi Formu” “Oxford Mutluluk Ölçeği” (OMÖ) ve “Beach Center Aile Yaşam Kalitesi Ölçeği” (BCAYKÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde, Pearson Korelasyon Katsayısı hesaplanmış, Tek Yönlü Varyans Analizi ve Çoklu Regresyon Analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, özel gereksinimli çocuğa sahip olan annelerin BCAYK’den aldıkları toplam puanlar ile OMÖ’den aldıkları toplam puanlar arasında pozitif yönde ve yüksek düzeyde bir ilişkinin olduğu, annelerin aile yaşam kalitesi algılarının ise düşük olduğu belirlenmiştir. Otizm spektrum bozukluğu tanısı olan çocukların annelerinin OMÖ toplam puanlarının diğer gruplardan daha düşük olduğu; anne- baba eğitim düzeyi ve gelir düzeyinin aile yaşam kalitesi algılarında önemli yordayıcılar olmadıkları belirlenmiştir.
References
Akandere, M., Meryem, A. C. A. R., & Baştuğ, G. (2009). Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22), 23-32.
Ayyıldız, T., Şener, D. K., Kulakçı, H., & Veren, F. (2013). Zihinsel engelli çocuğa sahip annelerin stresle baş etme yöntemlerinin değerlendirilmesi. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 11(2), 1-12.
Balkanlı, N. (2008). Otistik çocuğu olan ve olmayan annelerde yaşam kalitesi, yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Doğan, T. ve Çötok, N. A. (2011). Adaptation of the short form of the oxford happiness questionnaire into Turkish: A validity and reliability study. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 4(36), 165-170.
Duygun,T. ve Sezgin, N. (2003). Zihinsel engelli ve sağlıklı çocuk annelerinde stres belirtileri stresle başa çıkma tarzları ve algılanan sosyal desteğin tükenmişlik düzeyine olan etkisi, Türk Psikolojisi Dergisi, 18(52): 37-52.
Ergüner-Tekinalp,B. ve Akkök, F. (2004).The effects of a coping skills traning program on the coping skills, hopelessness and stres levels of mothers of children with autism, International Journal fort he Advancement of Counselling 26(3):257-269.
Eroğlu, Y., Arıcı-Özcan, N., Peker, A. (2015). Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Anneler ile Tipik Gelişim Gösteren Çocuğa Sahip Annelerin Psikolojik Sağlamlık,İyilik Hali ve Mutluluk Düzeylerinin İncelenmesi. Sakarya Üniversitesi Journal of Education 5 (3): 142-150.
Ersoy, Ö., & Çürük, A. G. U. N. (2009). Özel gereksinimli çocuğa sahip annelerde sosyal desteğin önemi. Aile ve Toplum 11 (5): 104-110.
Erdoğanoğlu, Y., Kerem-Günel, M. (2007). Serabral Paralizili çocukların ailelerinin sağlıkla ilgili yaşam kalitelerinin araştırılması. Toplum Hekimliği Bülteni 26 (2): 35-39.
Hastings, R. P. ve Brown, T. (2002). Behavior problems of children with autism, parental self-efficacy, and mental health. American Journal on Mental Retardation, 107(3), 222-232.
Heller, T. Hsieh, K. and Rowitz, L. (1997). Maternal and Paternal Caregiving of Persons with Mental Retardation Across The Lifespan. Family Relations 46 (4) pp: 407-415.
Kandemir, H. (2009). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar ve ailelerinde yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış tıpta uzmanlık tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Meral, B.F. (2011). Gelişimsel yetersizliği olan çocuk annelerinin aile yaşam kalitesi algılarının incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Meral, B. F., & Cavkaytar, A. (2013). Beach Center Aile Yaşam Kalitesi Ölçeğinin Türkçe Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması (Turkish Adaptation, Validity and Reliability Study of the Beach Center Family Quality of Life Scale). Eğitim ve Bilim (Education and Science), 38(170), 48-60.
Meral, B.F. ve Cavkaytar, A. (2014). Otizmli çocuk ailelerinin aile yaşam kalitesi algıları. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (3), 1363-1380.
Park, J., Hoffman, L., Marquis, J. Turnbull, A., Poston, D., Mannan, H., Wang, M., & Nelson, L. (2003). Toward assessing family outcomes of service delivery: Validation of a family quality of life survey. Journal of Intellectual Disability Research, 47(4/5), 367-384.
Tabachnick and Fidell, 2013 B.G. Tabachnick, L.S. Fidell Using Multivariate Statistics (sixth ed.)Pearson, Boston.
Turan Gürhopur, F. ve İşler Dalgıç, A. (2017). Zihinsel yetersiz çocuğu olan ebeveynlerde aile yükü. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi , 8(1):9–16.
Refbacks
- There are currently no refbacks.
............................................................................................................................................................................................................................
HOW DO YOU REGISTER and SUBMIT AN ARTICLE?